واقعیت این است که نمی توان به طور دقیق مشخص کرد که اولین فنجان چای در چه زمانی دم شده است و تاریخچه چای چگونه است! اما افسانه ها حاکی از آن است که شن نونگ، امپراتور چین، روزی در سال 2737 قبل از میلاد زیر بوته یک کاملیا سینسیس نشسته بود که برگ های آن توسط باد تکان می خوردند. در همین حین وقتی خدمتکارش آب آشامیدنی را در قابلمه می جوشاند، برگ ها در آن ریختند و به طور اتفاقی اولین فنجان چای جهان را به دست آوردند. تا به امروز، هر فنجان چایی که در سرتاسر دنیا از آن استفاده می شود، از یک گیاه می آید؛ کاملیا سینسیس! در این مطلب از مجله فروشگاه چای سوچال قصد داریم تا مروری بر سیر محبوبیت چای در سراسر جهان داشته باشیم.
باورهای مختلف درباره چای
از همان اولین دفعات استفاده از چای، اعتقاد بر این بود که این نوشیدنی خستگی را کاهش، با افسردگی و بیماری مبارزه و انرژی فرد را افزایش می دهد. به همین دلیل هنوز هم که قرن ها از پیدایش این نوشیدنی محبوب می گذرد، از آن لذت می بریم. در واقع چای، نوشیدنی شماره یک جهان بعد از آب است. چای همواره در تمامی فرهنگ ها و قاره ها از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار بوده است.
شروع محبوبیت چای در چین
طبق مطالعات و نکات برجای مانده از تاریخ، استفاده گسترده از چای در دوران سلسله هان چین (206-220 پس از میلاد) مشهود است. انبوهی از لوازم و تجهیزات چای که از آن دوره باقی مانده است، امروزه به عنوان گواهی بر محبوبیت روزافزون این نوشیدنی در آن دوره می باشد. بر اساس تحقیقات، اعتقاد بر این است که در زمان حاکمیت سلسله هان در چین، اولین مزارع رسمی چای شروع به ظهور کردند، و این ماده در مقداری تولید می شد که بتواند جوابگوی تقاضای افراد باشد.
در پایان قرن سوم پس از میلاد، چای به نوشیدنی شماره یک چین تبدیل شد. در قرن هشتم پس از میلاد، چینیها چای را به تبت، سرزمینهای عربی، ترکها، قبایل چادرنشین هیمالیا و در امتداد جاده ابریشم به هند مبادله میکردند. چای برای اولین بار در اواخر قرن شانزدهم به اروپا رسید، اما مشکل این بود که برگ های ظریف آن اغلب در طول سفرهای دریایی طولانی از چین به قاره سبز آسیب دیدند. تولیدکنندگان سودجوی چای مجبور شدند روش های پیچیده تری را برای تولید، بسته بندی و حمل و نقل اتخاذ کنند.
فقط سبز باشد!
تا این مرحله از تاریخ، همه چای ها به رنگ سبز بودند و خبری از انواع مختلف چای نبود. رنگدانه طبیعی درون برگ ها توسط فرآیند بخاردهی، به طور دقیق حفظ می شد که البته امروزه هم انجام می شود و چای سبز طرفداران بسیاری دارد. برای اولین بار بازار صادرات اروپا بود که شاهد معرفی نوآورانه فرآیندهای جدید بود که منجر به تولید چای سیاه شد. برای این کار باید اجازه داد تا برگ ها قبل از خشک شدن، به طور طبیعی اکسیده شوند. این فرایند منجر به رنگ تیره و تولید چای سیاه می شود که در برابر صادرات خارجی مقاومت بهتری دارد. در حالی که چینی ها به استفاده از چای سبز ادامه می دادند، چای سیاه در اروپا غوغایی به پا کرد!
سیر محبوبیت چای در اروپا
شروع زندگی چای در اروپا به مانند یک نوشیدنی مردمی که امروزه همه ما از آن لذت می بریم آغاز نشد. در ابتدا قیمت این ماده بسیار بالا بود. مسافت باورنکردنی که برای رسیدن به اروپا طی می کرد، یکی از دلایل قیمت بالای آن بود. چای نوشیدنی ای بود که فقط افراد طبقه اشراف و متوسط جامعه قادر به خرید و مصرف آن بودند. نکته قابل توجه این است که این ماده در فرانسه و آلمان به مدت زمان کوتاهی از محبوبیت مد روز برخوردار بود. طولی نکشید که جای خود را به قهوه، نوشیدنی مورد علاقه پاریسی ها داد. از آن پس چای تا مدت ها در آلمان فقط به عنوان نوشیدنی دارویی مورد استفاده قرار می گرفت.
در انگلستان در حوالی سال 1662 میلادی، این نوشیدنی توسط کاترین براگانزا، همسر شاه چارلز دوم، به یک نوشیدنی محبوب و مد روز تبدیل شد. البته جالب است بدانید که چای از سال 1657 میلادی در فروشگاه عمومی توماس گاراوی در خیابان اکسچنج لندن به فروش میرسید.
نوشیدنی ثابت ثروتمندان دوره جورجیایی
در دوره جورجیایی انگلستان، چای به پای ثابت و همیشگی گردهمایی های انگلیسی ها تبدیل شد. دکتر ساموئل جانسون، یکی از برجستهترین نویسندگان، شاعران و «آقای ادیب» دوره جورجیایی انگلستان، خود را «چایخور پر و پا قرص و بیشرم» توصیف میکند.
این در حالی بود که در تمام اتاقهای خانواده های ثروتمند و اعیان نشین انگلستان چای نوشیده می شد، طبقات ضعیف تر از این موهبت بی بهره بودند. طبقات فقیرتر میخواستند در این خوشگذرانی لذت بخش شرکت کنند. بنابراین تاجران چای ظالمانه شروع به مخلوط کردن برگهای کاملیا سیننسیس با انواع افزودنیها و پرکنندهها از جمله برگهای رنگشده با مدفوع گوسفندی و خاک رس کردند! مشکل به حدی جدی شد که دولت جریمه های هنگفتی را برای معامله گران غیرقانونی در نظر گرفت تا این عمل غیرانسانی را متوقف کند.
محبوبیت همه گیرچای
علیرغم تمامی داستان ها، چای در اواسط قرن هجدهم برچسب انحصاری خود را از دست داد و به نوشیدنی مورد علاقه همه طبقات تبدیل شد. در حالی که هنوز در کاخها و خانههای باشکوه سراسر جهان از آن لذت میبردند، میتوان آن را روی میزهای صبحانه و شام طبقات فقیرتر و در سرتاسر مکانها یافت.
چای یک دوست واقعی و همراه همیشگی برای ماست. در شروع روز، در طول روز کاری، عصرهای دل انگیز، برای لذت بردن به تنهایی، یا در جمع در یک مهمانی شیک و مجلل و یا ساده ترین دورهمی ها. ساده، اصیل و رویایی!